Bryza`nin sozleri provake edecek cinsten
Milliyet'ten Cenk Başlamış'ın "ABD’li diplomatın Karabağ bombası" haberine göre, Matt Bryza, Karabağ çevresindeki yerlerin Azerbaycan’a verilmesi konusunda anlaşmaya varıldığını söyleyince Erivan’da kıyamet koptu. Bryza’nın sözlerine açıklama getirmesiyse Bakü’yü kızdırdı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve Karabağ sorununu çözmek için kurulan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’na (AGİT) bağlı Minsk Grubu’nun Eşbaşkanı Matthew Bryza’nın Dağlık Karabağ’la ilgili açıklamaları bir anda hem Bakü’yü, hem de Erivan’ı karıştırdı.
Azeri ve Ermeni liderlerinin geçen haftaki Prag zirvesiyle igili olarak Rus Eho Moskvı Radyosu’na açıklamalarda bulunan Bryza, Ermeni işgali altında bulunan Karabağ’ın çevresindeki toprakların aşamalı olarak Azerbaycan’a verileceğini, Azeri göçmenlerin döneceğini, Karabağ’ın yeni bir statüye kavuşacağını söyledi. Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev’in geçen ay Moskova’da yaptığı açıklamalara da değinen ABD’li diplomat, Karabağ’la Ermenistan arasında bir koridor açılması önerisinin Bakü adına “ileriye doğru atılmış çok büyük bir adım” olduğunu bildirdi. Aliyev’in Karabağlı Ermenilerin kendi geleceğini belirleme hakkından söz ettiğini belirten Bryza, “Oysa geçmişte Azeri yetkililer Karabağ’daki Ermeni yönetiminin gayri meşru olduğunu söylerdi. Şimdi Aliyev halkını zor bir uzlaşmaya hazırlamaya çalışıyor” dedi.
Bryza’nın açıklamalarının Azeri ve Ermeni basınına farklı yansıması hem tartışmalara yol açtı, hem de Karabağ’ın ne kadar hassas bir sorun olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Bryza’nın, “Karabağ Azerilere verilecek” dediğini yazan Azeri basını, kaynak olarak Eho Moskvı’nın internet sitesini gösterdi. Bryza, bunun üzerine Ermeni basınına açıklamasında, sorunun söyleşinin bant çözümünün yanlış yapılmasından kaynaklandığını söyledi.
Bant kaydında Bryza gerçekten de Karabağ’dan değil, çevresindeki topraklardan söz ediyor. Azeri Yeni Müsavat gazetesi, Bryza’nın açıklamasını yalanlayarak kendisini gayri ciddi bir duruma düşürdüğünü savundu. Ermeni Asbarez gazetesi, “Karabağ’ın çevresinin Azerilere bırakılması alarm verici bir durum” diye yazdı
Hürriyet’ten Nerdun Hacıoğlu’nun haberine göre ise, Dağlık Karabağ konusunda ABD, Fransa ve Rusya’nın arabulucu rolünü üstlendiği AGİT Minsk grubu eş başkanlarından Amerikalı diplomat Matthew Bryza’nın, "Prag zirvesinde taraflar ilke anlaşmasına vardı. Ermenistan işgal ettiği Azerbaycan topraklarından kademeli olarak çekilmeyi kabul ediyor. Ermeni güçlerin çekilmesiyle Azeri mülteciler de evlerine dönmeye başlayacak" türünden ifadeler kullanması Erivan’ı küplere bindirdi.
Bryza’nın pazar günü Rus Echo Moscow radyo istasyonuna yaptığı açıklamanın ardından Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbandyan, şahsen Amerikalı diplomatı telefonla arayıp, "Asılsız açıklamalar yaparak görüşme sürecini baltalıyorsunuz" diye fırça attı.
Ölüm fermanı olur
Bu görüşmenin ardından Bryza, Ermenistan devlet televizyonu kanalına düzeltme yapmak zorunda kaldı. ABD Dışişleri Müsteşar Yardımcısı Bryza, "Rus radyosuna yaptığım açıklamada "Ermenistan, Karabağ bölgesini Azerbaycan’a geri iade edecek demedim. Ermenistan’ın prensip olarak Karabağ dışında elinde tutmaya devam ettiği Azerbaycan’ın 6 ilinden çekilmeyi kabul ettiğini söyledim. Dağlık Karabağ bölgesinin siyasi statüsü ise daha sonra başlayacak yeni görüşmelerle belirlenecektir. Karabağ statü meselesi şu an ele alınmadı bile" dedi.
Ermeni diyasporası ve Taşnak Partisi’nin kontrol ettiği internet haber sitelerinde Ermenistan’daki Serj Sarkisyan yönetimine yönelik açık tehditler yer almaya başladı. Ermenistan-Azerbaycan, Ermenistan-Türkiye gizli görüşmelerinde vatana ihanet anlamına gelecek herhangi bir belgenin altına imza atılması durumunda, şimdiki yöneticilerin kendi ölüm fermanlarını imzalamış olacakları uyarıları yapılıyor.