.

Herkes kaçma hayalleri kurarken, o üniformasını bir Yahudi mahkûmla değiştirerek Auschwitz'e gönüllü girmiş. 'Tarihe tanıklık etmeliydim' diyen, bugün 91 yaşında olan İngiliz asker tehlikeli deneyini ilk kez anlattı...
LONDRA - Herkes kaçma planları yaparken o, Auschwitz’e girme planları yapıyordu. Bugün 91 yaşında olan Denis Avey adlı İngiliz askeri, Auschwitz’de yaşananlara tanıklık yapmak için gizlice içeri girdiği o geceyi anlatıyor. İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerin Yahudileri tuttukları en büyük kamplardan olan Auschwitz’de bir gün geçiren Avey, yaşananları anlamak ve tarihe tanıklık etmek için bu tehlikeli deneyi gerçekleştirdiğini söylüyor. Derbyshire’de yaşayan Avey Nazi askerlerince tutuklanıp Auschwitz’la bağlantılı, görece güvenli bir kampa konulmuş. Ancak o bu durumu Auschwitz’e girme fırsatı olarak değerlendirmiş: “Üniformamı bir Yahudi mahkumunkiyle gizlice değiştirip içeri girdim, kimse durdurmadı. Yahudi mahkum da bizim kampta bir gece geçirmiş oldu. Bu onun için bir geceliğine iyi yemek demekti.” İçeride ajanlık da yapmış Auschwitz’i ‘yeryüzündeki cehennem’ olarak tanımlayan Avey’e göre orada değil insanın bir hayvanın bile yaşaması imkansızdı. Tüm gece kampta kalan Avey, Yahudilerin çığlıklarının rahatsız edici olduğunu anlatıyor. “Yahudiler hiç konuşmuyor, sorulara cevap vermiyorlardı. Şartlara odaklanmaya çalışıyor, eski günlerden konuşmaktan hoşlanmıyorlardı” diyor. 1945 yılında yaşadığı o geceyi hiçbir zaman unutamadığını anlatan İngiliz askeri “Bugünün şartlarından bakınca olanlar insanlık dışı geliyor ama o zaman için daha normaldi” diye konuşuyor. Kampta yaklaşık 3 milyon insanın kaldığını anlatan Avey onlardan biri için ‘ajanlık’ yaptığını da ekliyor. Ernst Lobethall adlı Yahudi mahkumla diğer binalarda kalan annesi ve kardeşi arasında haber taşıdığını anlatan Avey, Lobethall için sigara da temin etmiş. Lobethall’a gerçek kimliğini söylemeyen Avey, Lobethall’ın kamptan kurtulduğunu ve anılarında kendisinden ‘kızıl asker’ diye söz ettiğini anlatıyor. Avey daha sonra birkaç kez daha içeri girmeyi başarmış. Avey, “Olanları kendi gözlerimle görmeli, kendi kulaklarımla işitmeliydim. Orada Nazilerin Yahudiler’e yaptıklarını kendi gözlerimle gördüm, onlar için küçük de olsa bir şeyler yaptım” diyor. (bbc)