Barkey : ABD `Kurt Sorunu`nda arabulucu olabilir
ABD'li Ortadoğu uzmanı Prof. Henri Barkey, Kürt sorununda Türk hükümeti ile PKK'nin çözüme hazır oldukları yönünde işaretler verdiklerini belirterek, ancak tarafların anlaşma için dışarıdan yardıma ihtiyaçlarının olduğunu söyledi. Barkey, ABD'nin çözümde arabulucu olabileceğini söyledi.ABD'nin borsa ve finansal gazetesi Wall Street Journal, Şubat ayında ABD Başkanı Barack Obama'ya sunduğu 'Kürdistan Üzerinde Çatışmayı Önleme' başlıklı raporu ile gündeme gelen Carnegie endowment adlı düşünce kuruluşu uzmanlarından Prof. Henri Barkey'nin kaleme aldığı 'Türk-Kürt Barışı için Şans' başlıklı bir makale yayınladı.
ABD Başkanı Barack Obama'nın Ortadoğu gezisinin kendisi ve ABD konusunda bölgede iyi niyet yarattığı ancak Kahire'deki konuşmasında söz verdiklerinin çoğunun gerçekleşmesinin uzun bir zaman alacağı belirten Barkey, 'Ancak, bir yer var ki etkinliği, çabucak ve önemli sonuçların elde edilmesi için kullanılabilir o da Türkiye'de ve Kuzey Irak'taki Kürt sorununun çözümlenmesidir' görüşünü dile getirdi.
PKK 20 yıl öncesi kadar yeni eleman kazanıyor
Türkiye'de devam eden çatışmanın, Kürtlerin Ankara'ya karşı, bazen şiddet bazen siyasal yollardan verdiği uzun mücadelelerden biri olduğunu belirten Barkey, bu mücadelenin temelinde kültürel-ulusal bazda Kürt kimliğini yaşatmanın bulunduğunu kaydetti. Barkey, bu mücadelenin mevcut yansıması olan 'güçlerinin yarısını Türkiye yarısını da Kürtlerin kontrolündeki Kuzey Irak'ta barındıran' PKK'nin, ABD ve Türkiye arasında 'önemli çatlaklara' neden olduğunu belirtti.
Türkiye'nin Güney Kürdistan'daki PKK güçlerine karşı düzenlediği saldırılara dikkat çeken Barkey 'Ancak 25 yıllık çatışma ardından, çoğu Kürt 30 bin ölü ve PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın ABD desteği ile 1999'da yakalanmasından sonra Türk hükümeti ve ordusu karşıt mücadele kampanyasında gösterebilecekleri çok az şey olduğunun farkında ve kanlı çatışmanın sonunu net görememektedirler. PKK bugün de 20 yıl öncesi kadar yeni eleman ediniyor' dedi.
Ancak Barkey 'Kürdistan Üzerinde Çatışmayı Önleme' adlı raporunda olduğu gibi Kürt sorununun çözümünü PKK'nin 'tasfiye edilmesi' ile Türkiye ve Güney Kürdistan yönetimi arasında 'iyi ekonomik ilişkilerde' aramaya devam etti. Barkey 'PKK'yi geçilmez kuzey Irak'taki güç merkezinden etme ve Türkler ile Kürtler arasındaki düşmanlığa son vermenin her hangi çabasının' Irak'ın bu bölgesine 'istikrar getireceği' ileri sürülerek 'Irak'ın kuzeyi ne kadar istikrarlı ve güvenlikli olursa, ABD için geri çekilmede o kadar kolay olacak' dedi.
'ABD'nin rolü belirleyici olabilir'
'Şimdi olası bir çözümün işaretleri bulunuyor. Türk devleti, kuruluşundan bu yana geçen 80 yılı aşkın sürede ilk defa oldukça büyük Kürt azınlığının kaderini ele alıyor' diyen Barkey sorunun çözümü etrafında yaşanan tartışmalara dikkat çekti. PKK'nin, düşmanlıklara son verme ve Ankara ile Kürt siyasal temsilcileri arasında diyalogla başlayacak olan bir sürece karşın silahlı mücadeleye son vermeye hazır oldukları gibi uzlaşı sinyalleri verdiğini söyleyen Barkey şöyle devam etti:
'Ancak durum o kadar karmaşık ki Türkler ve Kürtlerin, bir anlaşmayı sonuçlandırmak için dışarıdan yardıma ihtiyaçları olacak. Her iki tarafta bu yeni açılımı baltalamayı çok sevecek fazla sayıda aşırı unsurlar var. ABD'nin bir rolü belirleyici olabilir. Washington, hem Türkiye ile hem de Kürtler ile olan olumlu ilişkisi sayesinde yardım etmek için güçlü bir konumda. ABD, Türkiye'nin asilere karşı operasyonlarda çok ihtiyaç duyulan lojistik destek sağlayarak ve uluslararası forumlarda PKK konusunda Türkiye'yi tutarlı bir biçimde destekleyerek iyi niyetini kanıtladı. Aynı zamanda Irak'ın Saddam Hüseyin rejiminden kurtarılmasındaki rolü dolayısıyla her yerdeki Kürtler arasında çok saygı duyuluyor.'
Kuzey ve Güney arasında nitelikli sanayi bölgesi önerisi
'Böylece, ABD güvenilir bir aracı olarak faaliyet göstererek PKK'yı demobilize etmeye yardımcı olabilir' diyen Barkey 'PKK'nın silahlarını Türk askerlerini teslim etmesi pek olası değil ancak Amerikan güçlerine teslim edebilir. Bunun karşılığında da (ABD) Türk hükümeti ve kamuoyunun güveneceği sıkı bir denetleme teklifinde bulunabilecek. ABD diplomatları da, birkaç PKK liderinin de bölgenin dışında sığınma bulmasını sağlayabilir ve Amerika yanlısı Kürt Bölgesel Hükümetinin Irak'ta kalmayı sürdüren Türkiye karşıtı asilerin eylem yapmasını önleyeceği güvencesini Ankara'ya verebilir. Böylece, birçok PKK asileri, evlerine dönebilir ve Türkler, şiddetin gölgesi olmadan Kürtlerin kültürel haklarının genişletilmesi amacıyla iç siyasi reformları konuşmaya başlayabilir' dedi.
Barkey, ABD'nin ayrıca, Türkiye ile Bölgesel Kürt hükümeti arasında ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi amacıyla 'Kürtlerin yaşadığı Güneydoğu ve Kuzey Irak'ı kapsayacak bir Nitelikli Sanayi Bölgesi'nin kurulmasını' önerebileceği belirtildi.
Barkey makalesini şu sözlerle bitirdi: 'On yıllarca, Kürt bataklığı, Türkiye'nin demokratikleşmesini engelledi ve Ankara'nın ABD ve AB ile ilişkilerini zayıflattı. Sayın Obama, belki seçim kampanyası sırasında, Kahire konuşmasını hazırlarken bile bu konuyu hiç düşünmemiş olabilir. Ancak, bu, Müslüman dünyasında göreli olarak çabucak ve önemli dış politika başarılarını sağlayabileceği bir konudur.' (ANF)
ABD Başkanı Barack Obama'nın Ortadoğu gezisinin kendisi ve ABD konusunda bölgede iyi niyet yarattığı ancak Kahire'deki konuşmasında söz verdiklerinin çoğunun gerçekleşmesinin uzun bir zaman alacağı belirten Barkey, 'Ancak, bir yer var ki etkinliği, çabucak ve önemli sonuçların elde edilmesi için kullanılabilir o da Türkiye'de ve Kuzey Irak'taki Kürt sorununun çözümlenmesidir' görüşünü dile getirdi.
PKK 20 yıl öncesi kadar yeni eleman kazanıyor
Türkiye'de devam eden çatışmanın, Kürtlerin Ankara'ya karşı, bazen şiddet bazen siyasal yollardan verdiği uzun mücadelelerden biri olduğunu belirten Barkey, bu mücadelenin temelinde kültürel-ulusal bazda Kürt kimliğini yaşatmanın bulunduğunu kaydetti. Barkey, bu mücadelenin mevcut yansıması olan 'güçlerinin yarısını Türkiye yarısını da Kürtlerin kontrolündeki Kuzey Irak'ta barındıran' PKK'nin, ABD ve Türkiye arasında 'önemli çatlaklara' neden olduğunu belirtti.
Türkiye'nin Güney Kürdistan'daki PKK güçlerine karşı düzenlediği saldırılara dikkat çeken Barkey 'Ancak 25 yıllık çatışma ardından, çoğu Kürt 30 bin ölü ve PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın ABD desteği ile 1999'da yakalanmasından sonra Türk hükümeti ve ordusu karşıt mücadele kampanyasında gösterebilecekleri çok az şey olduğunun farkında ve kanlı çatışmanın sonunu net görememektedirler. PKK bugün de 20 yıl öncesi kadar yeni eleman ediniyor' dedi.
Ancak Barkey 'Kürdistan Üzerinde Çatışmayı Önleme' adlı raporunda olduğu gibi Kürt sorununun çözümünü PKK'nin 'tasfiye edilmesi' ile Türkiye ve Güney Kürdistan yönetimi arasında 'iyi ekonomik ilişkilerde' aramaya devam etti. Barkey 'PKK'yi geçilmez kuzey Irak'taki güç merkezinden etme ve Türkler ile Kürtler arasındaki düşmanlığa son vermenin her hangi çabasının' Irak'ın bu bölgesine 'istikrar getireceği' ileri sürülerek 'Irak'ın kuzeyi ne kadar istikrarlı ve güvenlikli olursa, ABD için geri çekilmede o kadar kolay olacak' dedi.
'ABD'nin rolü belirleyici olabilir'
'Şimdi olası bir çözümün işaretleri bulunuyor. Türk devleti, kuruluşundan bu yana geçen 80 yılı aşkın sürede ilk defa oldukça büyük Kürt azınlığının kaderini ele alıyor' diyen Barkey sorunun çözümü etrafında yaşanan tartışmalara dikkat çekti. PKK'nin, düşmanlıklara son verme ve Ankara ile Kürt siyasal temsilcileri arasında diyalogla başlayacak olan bir sürece karşın silahlı mücadeleye son vermeye hazır oldukları gibi uzlaşı sinyalleri verdiğini söyleyen Barkey şöyle devam etti:
'Ancak durum o kadar karmaşık ki Türkler ve Kürtlerin, bir anlaşmayı sonuçlandırmak için dışarıdan yardıma ihtiyaçları olacak. Her iki tarafta bu yeni açılımı baltalamayı çok sevecek fazla sayıda aşırı unsurlar var. ABD'nin bir rolü belirleyici olabilir. Washington, hem Türkiye ile hem de Kürtler ile olan olumlu ilişkisi sayesinde yardım etmek için güçlü bir konumda. ABD, Türkiye'nin asilere karşı operasyonlarda çok ihtiyaç duyulan lojistik destek sağlayarak ve uluslararası forumlarda PKK konusunda Türkiye'yi tutarlı bir biçimde destekleyerek iyi niyetini kanıtladı. Aynı zamanda Irak'ın Saddam Hüseyin rejiminden kurtarılmasındaki rolü dolayısıyla her yerdeki Kürtler arasında çok saygı duyuluyor.'
Kuzey ve Güney arasında nitelikli sanayi bölgesi önerisi
'Böylece, ABD güvenilir bir aracı olarak faaliyet göstererek PKK'yı demobilize etmeye yardımcı olabilir' diyen Barkey 'PKK'nın silahlarını Türk askerlerini teslim etmesi pek olası değil ancak Amerikan güçlerine teslim edebilir. Bunun karşılığında da (ABD) Türk hükümeti ve kamuoyunun güveneceği sıkı bir denetleme teklifinde bulunabilecek. ABD diplomatları da, birkaç PKK liderinin de bölgenin dışında sığınma bulmasını sağlayabilir ve Amerika yanlısı Kürt Bölgesel Hükümetinin Irak'ta kalmayı sürdüren Türkiye karşıtı asilerin eylem yapmasını önleyeceği güvencesini Ankara'ya verebilir. Böylece, birçok PKK asileri, evlerine dönebilir ve Türkler, şiddetin gölgesi olmadan Kürtlerin kültürel haklarının genişletilmesi amacıyla iç siyasi reformları konuşmaya başlayabilir' dedi.
Barkey, ABD'nin ayrıca, Türkiye ile Bölgesel Kürt hükümeti arasında ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi amacıyla 'Kürtlerin yaşadığı Güneydoğu ve Kuzey Irak'ı kapsayacak bir Nitelikli Sanayi Bölgesi'nin kurulmasını' önerebileceği belirtildi.
Barkey makalesini şu sözlerle bitirdi: 'On yıllarca, Kürt bataklığı, Türkiye'nin demokratikleşmesini engelledi ve Ankara'nın ABD ve AB ile ilişkilerini zayıflattı. Sayın Obama, belki seçim kampanyası sırasında, Kahire konuşmasını hazırlarken bile bu konuyu hiç düşünmemiş olabilir. Ancak, bu, Müslüman dünyasında göreli olarak çabucak ve önemli dış politika başarılarını sağlayabileceği bir konudur.' (ANF)